در دنیای خرید آنلاین، بسیاری از روش‌ها و خدمات جدید برای راحت‌تر کردن تجربه خرید برای مشتریان به وجود آمده است. یکی از این روش‌ها که در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده، BNPL (Buy Now, Pay Later) یا “خرید حالا، پرداخت بعداً” است. این روش به مصرف‌کنندگان این امکان را می‌دهد که کالاهای خود را خریداری کرده و هزینه آن‌ها را در مدت‌زمان معینی پرداخت کنند. این روش به‌خصوص برای کسانی که تمایلی به پرداخت یک‌باره هزینه کالا ندارند، جذاب است. در این مقاله، به طور کامل به بررسی نحوه عملکرد BNPL، مزایا و معایب آن و چگونگی استفاده از این روش خواهیم پرداخت.
BNPL چیست؟
BNPL مخفف عبارت “Buy Now, Pay Later” است که به معنای “خرید حالا، پرداخت بعداً” می‌باشد. این سرویس به خریداران این امکان را می‌دهد که محصولات یا خدمات را بلافاصله خریداری کنند و سپس پرداخت هزینه آن را به مدت‌زمانی در آینده موکول کنند. این روش معمولاً بدون نیاز به بهره و کارمزدهای اضافی در صورتی که پرداخت در زمان مقرر انجام شود، ارائه می‌شود. BNPL می‌تواند به صورت پرداخت قسطی یا پرداخت پس از مدت‌زمان مشخص باشد.
نحوه کار BNPL
BNPL به طور کلی در فروشگاه‌های آنلاین و فیزیکی قابل استفاده است. در اینجا، روند استفاده از این سرویس را به‌طور گام به گام توضیح می‌دهیم:
- انتخاب گزینه BNPL در هنگام خرید:
در هنگام خرید از یک فروشگاه آنلاین یا فیزیکی، بعد از انتخاب محصولات و انتقال به مرحله پرداخت، گزینه BNPL به‌عنوان روش پرداخت در اختیار شما قرار می‌گیرد. - انتخاب شرایط پرداخت:
در این مرحله، شما می‌توانید انتخاب کنید که پرداخت خود را در یک قسط معین (مثلاً ۴ قسط ماهانه) انجام دهید یا اینکه پرداخت را به طور کلی به تاریخ آینده موکول کنید. - تأیید اعتبار:
در بعضی موارد، برای استفاده از BNPL ممکن است فروشگاه از شما بخواهد که یک چک اعتبار کوتاه‌مدت انجام دهید. این چک معمولاً به‌طور آنی انجام می‌شود و نیازی به ارائه اطلاعات پیچیده مالی ندارید. - دریافت کالا یا خدمات:
پس از انجام مراحل پرداخت و تأیید شرایط، کالا یا خدمات به شما ارسال یا تحویل داده می‌شود. از آن زمان، شما موظف به پرداخت قسط‌ها یا مبلغ باقی‌مانده طبق برنامه تعیین‌شده هستید. - پرداخت قسط‌ها:
پس از تحویل کالا، شما باید به‌طور مرتب و طبق زمان‌بندی مشخص‌شده، قسط‌های خود را پرداخت کنید.
مزایای استفاده از BNPL
استفاده از سرویس BNPL دارای مزایای زیادی است که می‌تواند تجربه خرید مشتریان را بهبود بخشد. در اینجا برخی از مزایای اصلی این روش آورده شده است:
- راحتی در پرداخت
یکی از بزرگترین مزایای BNPL این است که به مشتریان این امکان را می‌دهد تا بدون نگرانی از پرداخت هزینه یک‌باره، خرید خود را انجام دهند. این روش به‌خصوص در خریدهای بزرگ‌تر می‌تواند فشار مالی زیادی را کاهش دهد.
- عدم نیاز به بهره اضافی
بسیاری از خدمات BNPL معمولاً بدون دریافت بهره اضافی به‌شرط پرداخت به موقع ارائه می‌شوند. این موضوع برای افرادی که تمایل به پرداخت قسطی دارند، بسیار جذاب است.
- عدم نیاز به کارت اعتباری
برای استفاده از این روش نیازی به داشتن کارت اعتباری نیست، و این می‌تواند یک مزیت برای کسانی باشد که به دلایلی نمی‌خواهند یا نمی‌توانند از کارت اعتباری استفاده کنند.
- مدیریت آسان مالی
با تقسیم پرداخت‌ها به قسط‌های کوچکتر، مشتریان می‌توانند به‌راحتی مدیریت مالی بهتری داشته باشند و از فشار مالی خریدهای سنگین جلوگیری کنند.
معایب BNPL
با وجود تمام مزایای BNPL، این روش نیز معایب خاص خود را دارد که باید در نظر گرفته شوند. در اینجا به برخی از معایب BNPL اشاره می‌کنیم:
- خطر بدهی
اگر پرداخت‌ها به موقع انجام نشود، ممکن است مشتری با هزینه‌های اضافی مواجه شود. این هزینه‌ها می‌توانند شامل جریمه‌ها و بهره‌های سنگین باشند که ممکن است در درازمدت به مشکل مالی تبدیل شوند.
- تنوع در شرایط
شرایط مختلف BNPL در شرکت‌های مختلف می‌تواند متفاوت باشد. برخی از ارائه‌دهندگان این سرویس ممکن است هزینه‌های پنهان یا شرایط پیچیده‌ای داشته باشند که می‌تواند مشتری را سردرگم کند.
- فشار مالی در آینده
گرچه BNPL به شما این امکان را می‌دهد که به‌طور موقت از پرداخت هزینه‌ها معاف شوید، اما در نهایت باید مبلغ مورد نظر را پرداخت کنید. اگر در آینده قادر به پرداخت قسط‌ها نباشید، ممکن است با مشکلات مالی روبه‌رو شوید.
شرکت‌های BNPL در ایران
در ایران نیز به تدریج شرکت‌هایی هستند که خدمات BNPL را ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند تا خریدهای آنلاین خود را به صورت قسطی انجام دهند و هزینه‌ها را در آینده پرداخت کنند. برخی از این شرکت‌ها حتی شرایطی مشابه BNPL بین‌المللی ارائه می‌دهند که می‌تواند تجربه خرید را برای ایرانی‌ها راحت‌تر کند.
در حال حاضر چندین شرکت ایرانی سرویس‌های BNPL را ارائه می‌دهند. این سرویس‌ها بیشتر در خرید آنلاین و خرید کالاهای دیجیتال یا خدمات به کار می‌روند. برخی از این شرکت‌ها و پلتفرم‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
الف. اسنپ‌پی (Snapp Pay)
یکی از برجسته‌ترین شرکت‌های BNPL در ایران، اسنپ‌پی است. این پلتفرم در بستر سوپراپلیکیشن اسنپ فعالیت می‌کند و به کاربران این امکان را می‌دهد که از خدمات اعتباری برای خرید کالاها و خدمات استفاده کنند. به‌طور خاص، اسنپ‌پی با ارائه اعتبار آنی به کاربران، امکان خرید فوری بدون نیاز به مراجعه به بانک یا نهادهای مالی را فراهم کرده است
ب. باجت (Bajet)
باجت یکی دیگر از پلتفرم‌های فعال در زمینه BNPL است که توسط بانک تجارت توسعه یافته است. این پلتفرم، خدمات خرید اعتباری را به افراد حقیقی و سازمان‌ها ارائه می‌دهد. در این سیستم، کاربران می‌توانند به راحتی از اعتبار مورد نظر خود برای خرید استفاده کنند و فرایند دریافت اعتبار به‌طور کامل از طریق اپلیکیشن باجت انجام می‌شود. این سرویس برای متقاضیان خریدهای آنلاین، خرید اقساطی را بدون نیاز به مراجعه حضوری و صرف زمان طولانی فراهم می‌کند
ج. دیجی‌پی (Digipay)
دیجی‌پی، بخشی از شرکت بزرگ دیجی‌کالا است که سرویس BNPL را برای مشتریان خود فراهم کرده است. این پلتفرم به‌ویژه در خریدهای اینترنتی فعال است و به کاربران امکان می‌دهد که کالای مورد نظر خود را بخرند و هزینه آن را بعد از مدتی پرداخت کنند. دیجی‌پی به کاربران این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به چک و سفته، خریدهای خود را به‌صورت اقساطی انجام دهند
چگونه BNPL را بهینه‌سازی کنیم؟
- اعتبارسنجی و ارزیابی دقیق مشتریان:
برای بهینه‌سازی سیستم BNPL (Buy Now, Pay Later)، ابتدا باید فرایند اعتبارسنجی دقیق‌تری برای مشتریان انجام شود. این اعتبارسنجی باید شامل بررسی وضعیت مالی، رفتار پرداخت قبلی، و توانایی بازپرداخت اقساط باشد. استفاده از ابزارهای پیشرفته، مانند الگوریتم‌های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های مشتریان، می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند تا از ریسک‌های مرتبط با عدم پرداخت جلوگیری کنند و مشتریان با اعتبار پایین را شناسایی کنند. این کار نه تنها از ریسک مالی جلوگیری می‌کند بلکه باعث می‌شود که کاربران بیشتر احساس امنیت کنند و اعتماد بیشتری به سیستم داشته باشند. - بهبود تجربه کاربری و فرآیند پرداخت:
بخش مهم دیگری از بهینه‌سازی BNPL، بهبود تجربه کاربری است. این به این معناست که باید فرآیند خرید، ثبت‌نام، و انتخاب گزینه‌های پرداخت ساده و سریع باشد. ایجاد گزینه‌های انعطاف‌پذیر برای پرداخت، مانند انتخاب تعداد اقساط، مدت زمان بازپرداخت، و حتی تغییر تاریخ پرداخت در صورت نیاز، می‌تواند رضایت مشتریان را افزایش دهد. همچنین، ارسال یادآوری‌های اتوماتیک در زمان‌های مختلف برای تاریخ سررسید اقساط و ایجاد سیستم‌های پشتیبانی مشتری کارآمد، می‌تواند به کاهش تأخیر در پرداخت‌ها و بهبود عملکرد کلی سیستم کمک کند
نتیجه‌گیری
BNPL یک روش مفید و نوآورانه برای خرید است که به مشتریان این امکان را می‌دهد که هزینه کالاها و خدمات خود را در مدت‌زمانی مشخص پرداخت کنند. اگرچه این روش مزایای زیادی از جمله راحتی پرداخت و عدم نیاز به کارت اعتباری دارد، اما باید مراقب مشکلات احتمالی مانند بدهی و هزینه‌های اضافی نیز بود. با آگاهی از شرایط و استفاده صحیح از این سیستم، می‌توان از BNPL به عنوان ابزاری مفید در خریدهای روزمره بهره برد.